Cumhuriyet Bayramı Kutlu Olsun
24 Temmuz 1923 günü İsviçre’nin Lozan şehrindeki Lozan
Üniversitesi'nde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri İle İngiltere,
Fransa, İtalya, Japonya,Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz,
Belçika, SSCB ve Yugoslavya temsilcileri Lozan Barış Antlaşmasını imzalamıştır.
Bu antlaşma ile yeni bir devletin temelleri atılmıştır fakat devletin yönetim
biçimi henüz belirlenmemiştir.
İkinci dönem Büyük Millet
Meclisi, 11 Ağustos'ta ilk toplantısını yapmıştır ve 13 Ekim'de
Ankara başkent ilan edilmiştir. Bu dönemde Atatürk egemenliğin ulusa dayandığı
bir sistem olan cumhuriyet yönetiminin ilanı için hazırlıklar yapmaya
başlamıştı. Atatürk 28 Ekim akşamı yakın arkadaşlarını Çankaya'da
yemeğe çağırmış ve "Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz," demiştir.
29 Ekim günü Atatürk,
milletvekilleri ile görüştükten sonra taslağı hazırlanan "Cumhuriyet"
önergesini Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne vermiştir. Meclis önergeyi kabul
etmiştir ve böylece Türkiye Devletinin yeni yönetimi biçimi Cumhuriyet,
yeni ismi "Türkiye Cumhuriyeti Devleti" olarak belirlenmiştir.
Atatürk, kurulan Türkiye Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı olmuştur. Halk
da Cumhuriyetin ilanını sevinç ve coşku ile karşılamıştır.
Cumhuriyette Atatürk'ün de
söylediği gibi, egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur. Ulus, kendini yönetme
yetkisini, kendilerine temsil eden milletvekilleri aracılığı ile kullanır.
Cumhuriyet yönetiminde, yurttaşın seçme ve seçilme hakkı vardır. Seçilen
temsilciler, yasaları tasarlar ve yöneticileri ulus adına denetler. Ulus,
seçimle yöneticileri seçebilir.
